واژه میگرن از لفظ یونانیHemicrain( به معنی" نیمی از سر") گرفته شده است كه خود این كلمه ریشه در زبان مصری دارد. میگرن، نوعی اختلال سردرد است كه با تركیب متنوعی از تغییرات عصبی و گوارشی مشخص می شود. درد میگرن اغلب اوقات به صورت درد ضربان دار یك طرفه است كه ابتدا خفیف است و كم كم شدید می شود. دردهای میگرنی در همه موارد با بی اشتهایی و تهوع و گاهی اوقات با استفراغ همراه هستند.
درهنگام حملات میگرنی، بیماران به وضوح دچار تحمل نكردن نورهستند( فوتوفوبی) و برای استراحت، به محلی تاریك می روند. ممكن است تحمل نكردن صدا( فونوفوبی) و گاهی اوقات تحمل نكردن بوها (Osmophobia) نیز وجود داشته باشد. در كودكان، میگرن اغلب با حملات دردشكم، بیماری حركت(Motion Sickness) و اختلالات خواب همراه است. شروع دیررس میگرن( در سنین بالای 50 سال) نادر است؛ با وجود این، عود میگرنی كه بهبود یافته است، غیرمعمول نیست.
تشخیص بیماری، براساس خصوصیات سردرد و علائم همراه صورت می گیرد. چرا كه نتایج معاینه فیزیكی و مطالعات آزمایشگاهی به طور معمول طبیعی است. در مورد میگرن انواع متعددی از آن توصیف شده اند كه شایع ترین آنها عبارت اند از: میگرن معمولی( میگرن بدون وجود پیش درآمد) و میگرن كلاسیك( میگرن همراه با مرحله پیش درآمد).
میگرن چیست ؟
میگرن عبارت است از اختلال یا سردردی كه معمولا" تكرار می شود و با تغییرات موقتی قطر رگهای خونی در سر ، صورت می گیرد .
امروزه سردردها ، یكی از هدفهای تحقیقات پزشكی به شمار می روند . تخمین زده می شود كه شش نفر از صد نفر به میگرنها،كه نوعی از سردردهای مزمن محسوب می شوند، مبتلا هستند و معمولا" خانمها بیشتر به میگرن مبتلا می شوند .
میگرن می تواند به علائم عصبی غیر از سر درد ، شامل تغییرات بصری ، اشكال در گفتار ، ضعف یا كرخی در قسمتی از بدن ، احساس مورمور و سوزش منجر شود .
در مورد میگرنها ، فاكتورهای وراثتی و محركهای محیطی در ایجاد شرایطی كه قطر غیر طبیعی و التهاب عروق خونی را موجب شود ، شركت دارند .
حمله های میگرنی ممكن است در اثر عكس العملهای آلرژیك ، نورهای شدید ، سروصداهای بلند ، فشار روحی و جسمی ، تغییر درعادت خواب ، كشیدن سیگار یا قرارگرفتن در معرض دود سیگار ، گرسنگی ، مصرف الكل ، كافئین ، نوسانات هورمونی (مصرف قرصهای ضدبارداری) و... ایجاد شوند . ارتباط غذاها با میگرن شامل غذاهایی است كه حاوی
Amino
asid
Tyramine
هستند مثل پنیر كهنه ، ماهی دودی ، جگر مرغ، انجیر ، بعضی انواع بنشن ، شكلاتها ، آجیل ، خمیر ، بادام زمینی ، میوه هایی مثل آواكادو ، موز ، مركبات همچنین پیاز ، لبنیات ، گوشتهای حاوی نیترات ( مثل بیكن ، سوسیس ، سالامی ، گوشت دودی شده ) غذاهای اشباعشده، فرآوری و تخمیرشده ، ترشی یا غذاهای خوابانده شده در ترشیجات و آبلیمو موادی هستند که می توانند در بروز این بیماری موثر باشند .
راههای پیشگیری
پرهیز غذایی : به طور كلی هر یک از بیماران شخصا می تواند تشخیص دهد كدامیك از غذاهای یاد شده با بروز میگرن در وی ارتباط دارد . یك روش برای این امر حذف این غذاهاست. و فرد بیمار می تواند دوباره و به تدریج مواد حذف شده را به رژیم غذایی خود بیافزاید. با این روش بسیاری از بیماران می توانند غذاهایی را كه باید از خوردن آن پرهیز كنند ، تعیین نمایند .
علائم میگرن
غالبا" سردرد میگرنی به صورت كوبیدن در یك طرف سر شروع می شود و به دو طرف گسترش می یابد یا درهمان یك طرف باقی می ماند . بعضی ها از وجود درد در پشت چشمها و پشت سر در گردن خبر می دهند .میگرن معمولا" به صورت سردردی گنگ شروع شده و ظرف چند دقیقه تا چند ساعت به دردی بسیار شدید مبدل می شود.حتیممكن است ساعتها یا روزها طول بكشد
Aura یا علائم اولیه ومقدماتی میگرن ، ممکن است چند دقیقه تا24 ساعت قبل از شروع سردرد پیش بیاید و موجب تغییرات در دید، زیگزاگ دیدن خطوط، کم اشتهایی، احساس سرما، لرز، حالت تهوع وافزایش ادرار، پف کردگی صورت، خستگی و زودرنجی شود.
پس بنابراین اگر با سردردهایی غیر معمولی ، تغییر رنگ پوست ، خواب آلودگی ، سرفه مداوم ، استفراغ ، تهوع ، اسهال ، یبوست ، گرفتگی عضلات یا درد شکم مواجه شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
مراحل میگرن
حمله های سردرد میگرن به طور معمول صبح ها و اغلب آخرهفته شروع می شود. هر حمله از چند ساعت تا چند روز به طول می انجامد، و تعداد حمله ها درهرماه بین یك تا سه بار تكرار می شود. یك سردرد میگرنی به طور معمول دارای دومرحله است:
الف) مرحله پیش درآمد(Aura). در این مرحله مجراهای خونی مغز منقبض می شوند و علائم این مرحله عبارت اند از: اختلال در گفتار، مشكلات بینایی، بی حسی، سوزش خفیف، كم سو شدن چشم، وجود صدا در گوش، ضعف و كرختی در اندام. بیشتر اوقات دیده شده است كه به علت سردرد میگرن، آشفتگی هایی در سیستم گردش خون و عروق به وجود می آید. دست و پا( به ویژه انگشتان) در حین حمله های درد، سرد و پیشانی خیلی گرم می شود.
این مرحله و علائم آن كمتر از یك ساعت طول می كشد. افراد تا پایان این مرحله كمی باید صبر كنند.
ب) مرحله مغزی یا سفالیك(Cephalic). در این مرحله مجراهای خونی مغز، منبسط می شوند و علائم این مرحله عبارت اند از: دردهای ضربان دار در كنار سر، تهوع و حال به هم خوردگی، حساسیت زیاد به صدا و نور، كاهش اشتهاء و احتقان در بینی.
مرحله سفالیك حدود 2 ساعت تا حداكثر 3 روز طول می كشد. بنابراین بهتر است تا قبل از شروع میگرن از داروهای خود استفاده كنید و با پرهیزهای لازم، شدت آن را كاهش دهید.
شیوع میگرن
براساس متون روانشناسی بیماری ها، حدود 10 درصد كل جمعیت جهان به سردرد میگرن مبتلا هستند و همه انواع میگرن، در هر سنی، از اوایل كودكی تا بعد از آن می تواند شروع شود. با این وجود حمله های میگرن كمتر قبل از 5 سالگی رخ می دهد و بیشترین سن شیوع بیماری در دوران بلوغ و اوایل بزرگسالی است. با افزایش سن، زنان بیش از مردان از سردردهای میگرنی رنج می برند، زیرا شیوع میگرن در زنان حدود 15 درصد و در مردان 7 درصد گزارش شده است. هم چنین شیوع میگرن در میان شهرنشینان بیشتر از روستاییان است.
عوامل غذایی تشدید كننده میگرن
1- گلوتامات : نمك یا اسیدآمینه ای كه در بافت های عصبی موجود است. این ماده در محصولات آماده شده به میزان زیادی وجود دارد. به این منظور باید برچسب روی محصولات را به دقت مطالعه كرد. این ماده در انواع كنسرو و غذاهای یخی وجود دارد.
2- آمین ها: بعضی غذاهای حاوی آمین ها، فعال كننده رگ ها هستند و به نظر می رسد آغازگر انقباض رگ های خونی در مغز می باشند. تیرآمین و فنیل اتیل آمین دو ماده اصلی مسبب این مشكل هستند. اگرچه سایر آمین ها نیز ممكن است اثرات مشابهی داشته باشند. در ذیل به بررسی منابع برخی آمین ها می پردازیم.
تیرآمین(Tyramine) در الكل، برخی پنیرها به خصوص پنیرهای مانده، میوه ها و سبزی های كال و فاسد، خوراك كلم، مخمرها، انواع آجیل، ماهی شور، كنسرو شاه ماهی، خامه ترش، آواكادو، سوسیس های تخمیری و گوشت های مانده یا چرب وجود دارد.
فنیل اتیل آمین(Phenyl ethylamine) در كاكائو، شكلات، پنیر و موادغذایی ای كه دارای این سه ماده غذایی هستند، یافت می شود.
اكتوپامین(Octopamine) در مركباتی مثل لیمو، پرتقال، گریپ فروت و... یافت می شود.
موادغذایی نام برده از گروه آمین ها، باعث افزایش آزادشدن سروتونین در مغز و تحریك اعصاب مغز می شوند. همچنین ایجاد سردرد می كنند.
3- مس: گمان می رود كه مس در متابولیسم آمین های فعال كننده رگ ها(Vasoactive) نقش داشته باشد و احتمال بروز حمله میگرن را افزایش دهد. آجیل ها، شكلات، جوانه گندم و صدف خوراكی از منابع غذایی حاوی مس به شمار می روند. پرتقال و گریپ فروت و نارنگی باید از رژیم غذایی حذف شوند. زیرا مركبات جذب روده ای مس را افزایش می دهند و ممكن است در فرآیند آغاز حمله های میگرن نقش داشته باشند.
4- كافئین: زیاد مصرف كردن و یا كاهش كافئین در بدن نیز در تشدید میگرن مؤثر است. هم چنین ترك ناگهانی مصرف چای و قهوه، كه هر دو كافئین دارند، ممكن است در برخی اشخاص مستعد، زمینه ساز بروز میگرن باشد.
5- موادغذایی چرب و سرخ شده: مواد چرب و مواد غذایی ای كه با روغن زیاد سرخ می شوند عامل تشدید میگرن هستند.
6- نیتریت: سوسیس و گوشت نمك سود كه به آنها ماده نگه دارنده نیتریت افزوده شده ، نباید مصرف شود، چون می توانند عامل بروز میگرن در افراد مستعد باشند.
غذاهای مفید :
مرغ، خروس و بوقلمون از دسته غذاهای كم چرب و غنی از پروتئین هستند. مصرف غذاهای پروتئینی منجر به نوسان میزان قند خون نمی شود. گمان می رود كه كمبود میزان قندخون از جمله عوامل میگرن است. غذاهای پروتئین دار نظیر تخم مرغ، گوشت گاو و حبوبات باید در هر وعده غذایی گنجانده شوند. مصرف میان وعده های حاوی پروتئین فراوان نیز مفید است.
سیب، گلابی، گیلاس، زردآلو و انگور میوه هایی هستند كه مصرف آن ها موجب افزایش منظم قند خون می شود. این میوه ها میان وعده های غذایی بسیار خوبی برای حفظ و كنترل قند خون هستند.
حلیم جو، نان چاودار و حبوباتی نظیر لوبیا قرمز،عدس سبز و قرمز، نخود و لوبیا همگی دارای فیبرهای محلول بوده و به تثبیت قند خون كمك می كنند. این غذاها منابع خوب كربوهیدرات بوده و حبوبات نیز منابع خوب پروتئین هستند.
تازه ترین توصیه‌های پزشكان در مورد میگرن
دو گروه پزشكی كه بزرگترین انجمنهای مراقبتهای اولیه در آمریكا به شمار می‌روند، برای نخستین بار توصیه‌هایی در مورد پیشگیری و درمان میگرن ارائه كردند. به گزارش سایت اینترنتی هلث اسكات نیوز Health Scot News) )، در این رهنمودها كه توسط كالج پزشكان داخلی آمریكا و فرهنگستان پزشكان خانواده آمریكا تهیه شده و در اختیار پزشكان قرار گرفته است، آسپرین یا ایبوپروفن به عنوان درمان های مرحله نخست میگرن (درمان با داروهای شیمیائی) توصیه شده است.
رهنمودهای جدید، براساس بررسی تمامی مطالب منتشر شده در رشته‌های فوریتهای پزشكی، پزشك داخلی، اعصاب و دیگر زمینه‌های مربوطه تهیه شده است.
این رهنمودها ممكن است از دید بسیاری از مردم محافظه‌كارانه باشد، اما واقعیت این است كه این توصیه‌ها نشان دهنده تمامی اطلاعات علمی هستند كه در زمینه میگرن منتشر شده است.
در هر حال، توصیه پزشكان رشته‌های مختلف در مورد میگرن از این قرار است:
در نخستین گام باید از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) استفاده شود كه مطمئن‌ترین آنها آسپرین و ایبوپروفن است كه بدون نسخه به فروش می‌رسد.
در تحقیقات انجام شده، شواهدی كه از تأثیر استامینوفن بر رفع میگرن دلالت كند، دیده نشده است.
تهیه كنندگان این توصیه‌ها می‌گویند مردم باید بدانند كه همه مسكن ها برای رفع میگرن مفید نیستند.
اگر آسپرین و ایبوپروفن روی بیماری تأثیر نكرد، پزشكان باید به سراغ داروهای مخصوص میگرن مانند تریپتان‌ها و یا افشانه بینی (D.H.I) بروند.
اگر بیماران دچار حالت تهوع یا استفراغ باشند، باید داروهای غیرخوراكی در این مورد به كار گرفته شود. حالت تهوع و استفراغ را نیز باید به طور مستقیم درمان كرد.
افرادی كه میگرن های مكرر دارند، باید برای درمان های پیشگیرانه مورد ارزیابی قرار گیرند. معمولاً بیمارانی كه دو مورد یا بیشتر سردرد میگرنی دارند، كه در ماه سه روز یا بیشتر به طول می‌انجامد؛ كسانی كه بیش از دو بار درهفته دارو مصرف می‌كنند و یا حالتهای غیرمعمول میگرنی مانند پیش علامتهای دیداری (ئورا) دارند، مناسبترین افراد برای درمان های پیشگیرانه هستند.
افراد مبتلا به میگرن باید به طور فعال در تهیه برنامه درمانی خود شركت داشته باشند. این افراد باید سردردهایشان را ثبت كنند و عواملی را كه باعث تحریك سردرد آنان می شود، شناسایی و از آنها پرهیز كنند.
در رهنمودهای مربوط به میگرن، الكل، شكلات، غذاهای محتوی مواد افزودنی (ام. اس. جی، تیرامین یا نیترات ها)، كمبود خواب، اضطراب، فشار روحی و عطر به عنوان شایع ترین محركهای میگرن معرفی شده است.
گیاهانی كه خواص دارویی دارند و می توانند بدون عارضه برای مبارزه با این درد مفید باشند. از جمله:
1- عصاره شیرین بیان كه موجب بالا رفتن انرژی شده و با كمك به از بین رفتن علائم آلرژی، باعث كاهش درد می شود.
هشدار: روزانه و به طور مرتب بیش از 7 روز مصرف نشود. افراد دارای فشارخون مطلقاً مصرف نكنند.
2- گل گاو زبان باعث تخفیف درد می شود.
3- مواد مفید دیگر در معالجه میگرن از قبیل بابونه ، نعناكوهی، اكلیل كوهی ، سنبل الطیب ، پوست درخت بید، افسنطین (در زمان حاملگی و به مدت زیاد مصرف نشود) هستند.
بالا بردن درجه حرارت دست ها می تواند از سردرد جلوگیری كرده و حمله را متوقف سازد. یك حمام آب داغ هم می تواند مفید باشد.
توصیه ها :
1- رژیم غذایی را انتخاب كنید كه كم حجم و از نظر كربوهیدرات ها ساده و با پروتئین بالا باشد.
2- مغز بادام، شیره بادام، آب تره، شاهی، جعفری، رازیانه، سیر، گیلاس، آناناس تازه را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
3- غذاهای حاوی آمینواسیدتیرامین را كه شامل گوشت های مانده (كهنه ـ نمك اندود شده) انبه، موز، كلم، كنسرو ماهی، مواد لبنی، بادمجان، گوجه فرنگی، سیب زمینی، تمشك، آلو قرمز، مخمرها هستند و همین طور نوشابه های الكلی، شكلات، آسپرین و غذاهای چاشنی دار (ادویه جات) را از رژیم غذایی حذف كنید.
4- از خوردن نمك، غلات، گوشت زیاد، نان، حبوبات، غذاهای چرب و سرخ شده بپرهیزید.
5- غذا را به مقدار كم و با كیفیت بالا مصرف كنید. بین وعده های غذا اگر ضرورت دارد غذای مختصر مغذی برای كمك به تثبیت قندخون استفاده نمایید و هیچ وعده غذایی را حذف نكنید.
6- با دندان پزشك خود برای معالجه هرگونه مشكل دهان و دندان ، لثه، عفونت یا هر مسئله دیگر مشورت كنید.
7- نوشیدن قهوه را برای معالجه میگرن امتحان كنید. هنگام بروز هر علامت برای شروع حمله میگرنی 1 یا 2 فنجان قهوه غلیظ نوشیده، سپس به یك اتاق تاریك بروید و در سكوت مطلق استراحت كنید. برای این كه این نوع معالجه مؤثر واقع شود هیچگاه موادی كه حاوی كافئین است مصرف نكنید.
8- از كشیدن سیگار و نشستن در محیط آلوده به دود سیگار جداً خودداری كنید.
هنگام بروز هر علامت برای شروع حمله میگرنی 1 یا 2 فنجان قهوه غلیظ بنوشید، سپس به یك اتاق تاریك بروید و در سكوت مطلق استراحت كنید. برای این كه این نوع معالجه مؤثر واقع شود هیچگاه موادی كه حاوی كافئین است مصرف نكنید. اگر دارویی برای این كار مصرف می كنید حتماً با تجویز دكتر باشد.
ملاحظات :
1- استفاده مكرر از مسكن های موجود ممكن است احتمال حملات میگرن را افزایش دهد.
2- طبق مطالعات گزارش شده وقتی غذاهای آلرژی زا از برنامه غذایی مبتلایان به میگرن حذف شد، 93 درصد آنها تسكین یافتند.
3- دردهای میگرنی در زنان ممكن است به علت تغییرات هورمونی در طول سیكل عادت ماهانه باشد و بعد از اتمام دوره معمولاً به تدریج كاهش می یابد.
4ـ سرد شدن دست ها و كم شدن درجه حرارت قبل از حمله میگرنی علامت هشدار انقباض رگ های خونی و شروع درد است.
بالا بردن درجه حرارت دست ها می تواند از سردرد جلوگیری كرده و حمله را متوقف سازد. یك حمام آب داغ هم می تواند مفید باشد.
6ـ بسیاری از مبتلایان به میگرن به این نتیجه رسیدند كه به طور مرتب و دائمی از مسكن های موجود استفاده كنند. ابتدا درد به دارو جواب می دهد ولی پس از مدتی دوباره برمی گردد و شخص را وادار به مصرف بیشتر دارو می كند.هرچه مقدار دارو بیشتر می شود درد شدیدتر می گردد، اما این قضیه برای کسانی است که داروهای موقت و شیمیائی مصرف می کنند، اما کسانی که داروهای گیاهی موثر مصرف می کنند از ابتلای دوباره به این بیماری در امانند.
7- طبق یك مطالعه در یكی از دانشگاه های انگلیس بر روی افرادی كه از گل گاوزبان استفاده كردند مشخص شد كه آنها به طور متوسط 24درصد كمتر از افرادی كه از این گیاه استفاده نكردند دچار حملات میگرنی شدند و استفراغ آنها نیز- بدون هیچ گونه عوارض جانبی- كاهش پیدا كرد.
8ـ دارویی كه به طور معمول توسط پزشكان تجویز می شود آرگوتامین است كه می تواند اعتیادآور باشد و نباید بیشتر از 2 روز در هفته مصرف شود. داروی دیگر سوماتریپ تان (IMITREN) كه برای حمله های میگرنی شدید استفاده می شود كه باعث بالا بردن سروتونین در مغز می شود. طبق مطالعات كلینیكی 82 درصد افرادی كه از این دارو استفاده می كنند در طول 2 ساعت وضعیت بهتری پیدا می كنند اما درمان کامل پیدا نمی کنند.
این دارو به صورت تزریقی مصرف شده و دارای عوارض جانبی گیجی، خواب آلودگی، بی قراری و نگرانی است كه برای همه افراد مناسب نیست زیرا باعث انقباض شریانی می شود. افرادی كه ناراحتی های قلبی دارند باید از مصرف این دارو خودداری كنند و همین طور ممكن است باعث بالا رفتن فشارخون شود و برای افرادی كه از فشارخون رنج می برند تجویز نمی شود.
لینک مطلب
درهنگام حملات میگرنی، بیماران به وضوح دچار تحمل نكردن نورهستند( فوتوفوبی) و برای استراحت، به محلی تاریك می روند. ممكن است تحمل نكردن صدا( فونوفوبی) و گاهی اوقات تحمل نكردن بوها (Osmophobia) نیز وجود داشته باشد. در كودكان، میگرن اغلب با حملات دردشكم، بیماری حركت(Motion Sickness) و اختلالات خواب همراه است. شروع دیررس میگرن( در سنین بالای 50 سال) نادر است؛ با وجود این، عود میگرنی كه بهبود یافته است، غیرمعمول نیست.
تشخیص بیماری، براساس خصوصیات سردرد و علائم همراه صورت می گیرد. چرا كه نتایج معاینه فیزیكی و مطالعات آزمایشگاهی به طور معمول طبیعی است. در مورد میگرن انواع متعددی از آن توصیف شده اند كه شایع ترین آنها عبارت اند از: میگرن معمولی( میگرن بدون وجود پیش درآمد) و میگرن كلاسیك( میگرن همراه با مرحله پیش درآمد).
میگرن چیست ؟
میگرن عبارت است از اختلال یا سردردی كه معمولا" تكرار می شود و با تغییرات موقتی قطر رگهای خونی در سر ، صورت می گیرد .
امروزه سردردها ، یكی از هدفهای تحقیقات پزشكی به شمار می روند . تخمین زده می شود كه شش نفر از صد نفر به میگرنها،كه نوعی از سردردهای مزمن محسوب می شوند، مبتلا هستند و معمولا" خانمها بیشتر به میگرن مبتلا می شوند .
میگرن می تواند به علائم عصبی غیر از سر درد ، شامل تغییرات بصری ، اشكال در گفتار ، ضعف یا كرخی در قسمتی از بدن ، احساس مورمور و سوزش منجر شود .
در مورد میگرنها ، فاكتورهای وراثتی و محركهای محیطی در ایجاد شرایطی كه قطر غیر طبیعی و التهاب عروق خونی را موجب شود ، شركت دارند .
حمله های میگرنی ممكن است در اثر عكس العملهای آلرژیك ، نورهای شدید ، سروصداهای بلند ، فشار روحی و جسمی ، تغییر درعادت خواب ، كشیدن سیگار یا قرارگرفتن در معرض دود سیگار ، گرسنگی ، مصرف الكل ، كافئین ، نوسانات هورمونی (مصرف قرصهای ضدبارداری) و... ایجاد شوند . ارتباط غذاها با میگرن شامل غذاهایی است كه حاوی
Amino
asid
Tyramine
هستند مثل پنیر كهنه ، ماهی دودی ، جگر مرغ، انجیر ، بعضی انواع بنشن ، شكلاتها ، آجیل ، خمیر ، بادام زمینی ، میوه هایی مثل آواكادو ، موز ، مركبات همچنین پیاز ، لبنیات ، گوشتهای حاوی نیترات ( مثل بیكن ، سوسیس ، سالامی ، گوشت دودی شده ) غذاهای اشباعشده، فرآوری و تخمیرشده ، ترشی یا غذاهای خوابانده شده در ترشیجات و آبلیمو موادی هستند که می توانند در بروز این بیماری موثر باشند .
راههای پیشگیری
پرهیز غذایی : به طور كلی هر یک از بیماران شخصا می تواند تشخیص دهد كدامیك از غذاهای یاد شده با بروز میگرن در وی ارتباط دارد . یك روش برای این امر حذف این غذاهاست. و فرد بیمار می تواند دوباره و به تدریج مواد حذف شده را به رژیم غذایی خود بیافزاید. با این روش بسیاری از بیماران می توانند غذاهایی را كه باید از خوردن آن پرهیز كنند ، تعیین نمایند .
علائم میگرن
غالبا" سردرد میگرنی به صورت كوبیدن در یك طرف سر شروع می شود و به دو طرف گسترش می یابد یا درهمان یك طرف باقی می ماند . بعضی ها از وجود درد در پشت چشمها و پشت سر در گردن خبر می دهند .میگرن معمولا" به صورت سردردی گنگ شروع شده و ظرف چند دقیقه تا چند ساعت به دردی بسیار شدید مبدل می شود.حتیممكن است ساعتها یا روزها طول بكشد
Aura یا علائم اولیه ومقدماتی میگرن ، ممکن است چند دقیقه تا24 ساعت قبل از شروع سردرد پیش بیاید و موجب تغییرات در دید، زیگزاگ دیدن خطوط، کم اشتهایی، احساس سرما، لرز، حالت تهوع وافزایش ادرار، پف کردگی صورت، خستگی و زودرنجی شود.
پس بنابراین اگر با سردردهایی غیر معمولی ، تغییر رنگ پوست ، خواب آلودگی ، سرفه مداوم ، استفراغ ، تهوع ، اسهال ، یبوست ، گرفتگی عضلات یا درد شکم مواجه شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
مراحل میگرن
حمله های سردرد میگرن به طور معمول صبح ها و اغلب آخرهفته شروع می شود. هر حمله از چند ساعت تا چند روز به طول می انجامد، و تعداد حمله ها درهرماه بین یك تا سه بار تكرار می شود. یك سردرد میگرنی به طور معمول دارای دومرحله است:
الف) مرحله پیش درآمد(Aura). در این مرحله مجراهای خونی مغز منقبض می شوند و علائم این مرحله عبارت اند از: اختلال در گفتار، مشكلات بینایی، بی حسی، سوزش خفیف، كم سو شدن چشم، وجود صدا در گوش، ضعف و كرختی در اندام. بیشتر اوقات دیده شده است كه به علت سردرد میگرن، آشفتگی هایی در سیستم گردش خون و عروق به وجود می آید. دست و پا( به ویژه انگشتان) در حین حمله های درد، سرد و پیشانی خیلی گرم می شود.
این مرحله و علائم آن كمتر از یك ساعت طول می كشد. افراد تا پایان این مرحله كمی باید صبر كنند.
ب) مرحله مغزی یا سفالیك(Cephalic). در این مرحله مجراهای خونی مغز، منبسط می شوند و علائم این مرحله عبارت اند از: دردهای ضربان دار در كنار سر، تهوع و حال به هم خوردگی، حساسیت زیاد به صدا و نور، كاهش اشتهاء و احتقان در بینی.
مرحله سفالیك حدود 2 ساعت تا حداكثر 3 روز طول می كشد. بنابراین بهتر است تا قبل از شروع میگرن از داروهای خود استفاده كنید و با پرهیزهای لازم، شدت آن را كاهش دهید.
شیوع میگرن
براساس متون روانشناسی بیماری ها، حدود 10 درصد كل جمعیت جهان به سردرد میگرن مبتلا هستند و همه انواع میگرن، در هر سنی، از اوایل كودكی تا بعد از آن می تواند شروع شود. با این وجود حمله های میگرن كمتر قبل از 5 سالگی رخ می دهد و بیشترین سن شیوع بیماری در دوران بلوغ و اوایل بزرگسالی است. با افزایش سن، زنان بیش از مردان از سردردهای میگرنی رنج می برند، زیرا شیوع میگرن در زنان حدود 15 درصد و در مردان 7 درصد گزارش شده است. هم چنین شیوع میگرن در میان شهرنشینان بیشتر از روستاییان است.
عوامل غذایی تشدید كننده میگرن
1- گلوتامات : نمك یا اسیدآمینه ای كه در بافت های عصبی موجود است. این ماده در محصولات آماده شده به میزان زیادی وجود دارد. به این منظور باید برچسب روی محصولات را به دقت مطالعه كرد. این ماده در انواع كنسرو و غذاهای یخی وجود دارد.
2- آمین ها: بعضی غذاهای حاوی آمین ها، فعال كننده رگ ها هستند و به نظر می رسد آغازگر انقباض رگ های خونی در مغز می باشند. تیرآمین و فنیل اتیل آمین دو ماده اصلی مسبب این مشكل هستند. اگرچه سایر آمین ها نیز ممكن است اثرات مشابهی داشته باشند. در ذیل به بررسی منابع برخی آمین ها می پردازیم.
تیرآمین(Tyramine) در الكل، برخی پنیرها به خصوص پنیرهای مانده، میوه ها و سبزی های كال و فاسد، خوراك كلم، مخمرها، انواع آجیل، ماهی شور، كنسرو شاه ماهی، خامه ترش، آواكادو، سوسیس های تخمیری و گوشت های مانده یا چرب وجود دارد.
فنیل اتیل آمین(Phenyl ethylamine) در كاكائو، شكلات، پنیر و موادغذایی ای كه دارای این سه ماده غذایی هستند، یافت می شود.
اكتوپامین(Octopamine) در مركباتی مثل لیمو، پرتقال، گریپ فروت و... یافت می شود.
موادغذایی نام برده از گروه آمین ها، باعث افزایش آزادشدن سروتونین در مغز و تحریك اعصاب مغز می شوند. همچنین ایجاد سردرد می كنند.
3- مس: گمان می رود كه مس در متابولیسم آمین های فعال كننده رگ ها(Vasoactive) نقش داشته باشد و احتمال بروز حمله میگرن را افزایش دهد. آجیل ها، شكلات، جوانه گندم و صدف خوراكی از منابع غذایی حاوی مس به شمار می روند. پرتقال و گریپ فروت و نارنگی باید از رژیم غذایی حذف شوند. زیرا مركبات جذب روده ای مس را افزایش می دهند و ممكن است در فرآیند آغاز حمله های میگرن نقش داشته باشند.
4- كافئین: زیاد مصرف كردن و یا كاهش كافئین در بدن نیز در تشدید میگرن مؤثر است. هم چنین ترك ناگهانی مصرف چای و قهوه، كه هر دو كافئین دارند، ممكن است در برخی اشخاص مستعد، زمینه ساز بروز میگرن باشد.
5- موادغذایی چرب و سرخ شده: مواد چرب و مواد غذایی ای كه با روغن زیاد سرخ می شوند عامل تشدید میگرن هستند.
6- نیتریت: سوسیس و گوشت نمك سود كه به آنها ماده نگه دارنده نیتریت افزوده شده ، نباید مصرف شود، چون می توانند عامل بروز میگرن در افراد مستعد باشند.
غذاهای مفید :
مرغ، خروس و بوقلمون از دسته غذاهای كم چرب و غنی از پروتئین هستند. مصرف غذاهای پروتئینی منجر به نوسان میزان قند خون نمی شود. گمان می رود كه كمبود میزان قندخون از جمله عوامل میگرن است. غذاهای پروتئین دار نظیر تخم مرغ، گوشت گاو و حبوبات باید در هر وعده غذایی گنجانده شوند. مصرف میان وعده های حاوی پروتئین فراوان نیز مفید است.
سیب، گلابی، گیلاس، زردآلو و انگور میوه هایی هستند كه مصرف آن ها موجب افزایش منظم قند خون می شود. این میوه ها میان وعده های غذایی بسیار خوبی برای حفظ و كنترل قند خون هستند.
حلیم جو، نان چاودار و حبوباتی نظیر لوبیا قرمز،عدس سبز و قرمز، نخود و لوبیا همگی دارای فیبرهای محلول بوده و به تثبیت قند خون كمك می كنند. این غذاها منابع خوب كربوهیدرات بوده و حبوبات نیز منابع خوب پروتئین هستند.
تازه ترین توصیه‌های پزشكان در مورد میگرن
دو گروه پزشكی كه بزرگترین انجمنهای مراقبتهای اولیه در آمریكا به شمار می‌روند، برای نخستین بار توصیه‌هایی در مورد پیشگیری و درمان میگرن ارائه كردند. به گزارش سایت اینترنتی هلث اسكات نیوز Health Scot News) )، در این رهنمودها كه توسط كالج پزشكان داخلی آمریكا و فرهنگستان پزشكان خانواده آمریكا تهیه شده و در اختیار پزشكان قرار گرفته است، آسپرین یا ایبوپروفن به عنوان درمان های مرحله نخست میگرن (درمان با داروهای شیمیائی) توصیه شده است.
رهنمودهای جدید، براساس بررسی تمامی مطالب منتشر شده در رشته‌های فوریتهای پزشكی، پزشك داخلی، اعصاب و دیگر زمینه‌های مربوطه تهیه شده است.
این رهنمودها ممكن است از دید بسیاری از مردم محافظه‌كارانه باشد، اما واقعیت این است كه این توصیه‌ها نشان دهنده تمامی اطلاعات علمی هستند كه در زمینه میگرن منتشر شده است.
در هر حال، توصیه پزشكان رشته‌های مختلف در مورد میگرن از این قرار است:
در نخستین گام باید از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) استفاده شود كه مطمئن‌ترین آنها آسپرین و ایبوپروفن است كه بدون نسخه به فروش می‌رسد.
در تحقیقات انجام شده، شواهدی كه از تأثیر استامینوفن بر رفع میگرن دلالت كند، دیده نشده است.
تهیه كنندگان این توصیه‌ها می‌گویند مردم باید بدانند كه همه مسكن ها برای رفع میگرن مفید نیستند.
اگر آسپرین و ایبوپروفن روی بیماری تأثیر نكرد، پزشكان باید به سراغ داروهای مخصوص میگرن مانند تریپتان‌ها و یا افشانه بینی (D.H.I) بروند.
اگر بیماران دچار حالت تهوع یا استفراغ باشند، باید داروهای غیرخوراكی در این مورد به كار گرفته شود. حالت تهوع و استفراغ را نیز باید به طور مستقیم درمان كرد.
افرادی كه میگرن های مكرر دارند، باید برای درمان های پیشگیرانه مورد ارزیابی قرار گیرند. معمولاً بیمارانی كه دو مورد یا بیشتر سردرد میگرنی دارند، كه در ماه سه روز یا بیشتر به طول می‌انجامد؛ كسانی كه بیش از دو بار درهفته دارو مصرف می‌كنند و یا حالتهای غیرمعمول میگرنی مانند پیش علامتهای دیداری (ئورا) دارند، مناسبترین افراد برای درمان های پیشگیرانه هستند.
افراد مبتلا به میگرن باید به طور فعال در تهیه برنامه درمانی خود شركت داشته باشند. این افراد باید سردردهایشان را ثبت كنند و عواملی را كه باعث تحریك سردرد آنان می شود، شناسایی و از آنها پرهیز كنند.
در رهنمودهای مربوط به میگرن، الكل، شكلات، غذاهای محتوی مواد افزودنی (ام. اس. جی، تیرامین یا نیترات ها)، كمبود خواب، اضطراب، فشار روحی و عطر به عنوان شایع ترین محركهای میگرن معرفی شده است.
گیاهانی كه خواص دارویی دارند و می توانند بدون عارضه برای مبارزه با این درد مفید باشند. از جمله:
1- عصاره شیرین بیان كه موجب بالا رفتن انرژی شده و با كمك به از بین رفتن علائم آلرژی، باعث كاهش درد می شود.
هشدار: روزانه و به طور مرتب بیش از 7 روز مصرف نشود. افراد دارای فشارخون مطلقاً مصرف نكنند.
2- گل گاو زبان باعث تخفیف درد می شود.
3- مواد مفید دیگر در معالجه میگرن از قبیل بابونه ، نعناكوهی، اكلیل كوهی ، سنبل الطیب ، پوست درخت بید، افسنطین (در زمان حاملگی و به مدت زیاد مصرف نشود) هستند.
بالا بردن درجه حرارت دست ها می تواند از سردرد جلوگیری كرده و حمله را متوقف سازد. یك حمام آب داغ هم می تواند مفید باشد.
توصیه ها :
1- رژیم غذایی را انتخاب كنید كه كم حجم و از نظر كربوهیدرات ها ساده و با پروتئین بالا باشد.
2- مغز بادام، شیره بادام، آب تره، شاهی، جعفری، رازیانه، سیر، گیلاس، آناناس تازه را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
3- غذاهای حاوی آمینواسیدتیرامین را كه شامل گوشت های مانده (كهنه ـ نمك اندود شده) انبه، موز، كلم، كنسرو ماهی، مواد لبنی، بادمجان، گوجه فرنگی، سیب زمینی، تمشك، آلو قرمز، مخمرها هستند و همین طور نوشابه های الكلی، شكلات، آسپرین و غذاهای چاشنی دار (ادویه جات) را از رژیم غذایی حذف كنید.
4- از خوردن نمك، غلات، گوشت زیاد، نان، حبوبات، غذاهای چرب و سرخ شده بپرهیزید.
5- غذا را به مقدار كم و با كیفیت بالا مصرف كنید. بین وعده های غذا اگر ضرورت دارد غذای مختصر مغذی برای كمك به تثبیت قندخون استفاده نمایید و هیچ وعده غذایی را حذف نكنید.
6- با دندان پزشك خود برای معالجه هرگونه مشكل دهان و دندان ، لثه، عفونت یا هر مسئله دیگر مشورت كنید.
7- نوشیدن قهوه را برای معالجه میگرن امتحان كنید. هنگام بروز هر علامت برای شروع حمله میگرنی 1 یا 2 فنجان قهوه غلیظ نوشیده، سپس به یك اتاق تاریك بروید و در سكوت مطلق استراحت كنید. برای این كه این نوع معالجه مؤثر واقع شود هیچگاه موادی كه حاوی كافئین است مصرف نكنید.
8- از كشیدن سیگار و نشستن در محیط آلوده به دود سیگار جداً خودداری كنید.
هنگام بروز هر علامت برای شروع حمله میگرنی 1 یا 2 فنجان قهوه غلیظ بنوشید، سپس به یك اتاق تاریك بروید و در سكوت مطلق استراحت كنید. برای این كه این نوع معالجه مؤثر واقع شود هیچگاه موادی كه حاوی كافئین است مصرف نكنید. اگر دارویی برای این كار مصرف می كنید حتماً با تجویز دكتر باشد.
ملاحظات :
1- استفاده مكرر از مسكن های موجود ممكن است احتمال حملات میگرن را افزایش دهد.
2- طبق مطالعات گزارش شده وقتی غذاهای آلرژی زا از برنامه غذایی مبتلایان به میگرن حذف شد، 93 درصد آنها تسكین یافتند.
3- دردهای میگرنی در زنان ممكن است به علت تغییرات هورمونی در طول سیكل عادت ماهانه باشد و بعد از اتمام دوره معمولاً به تدریج كاهش می یابد.
4ـ سرد شدن دست ها و كم شدن درجه حرارت قبل از حمله میگرنی علامت هشدار انقباض رگ های خونی و شروع درد است.
بالا بردن درجه حرارت دست ها می تواند از سردرد جلوگیری كرده و حمله را متوقف سازد. یك حمام آب داغ هم می تواند مفید باشد.
6ـ بسیاری از مبتلایان به میگرن به این نتیجه رسیدند كه به طور مرتب و دائمی از مسكن های موجود استفاده كنند. ابتدا درد به دارو جواب می دهد ولی پس از مدتی دوباره برمی گردد و شخص را وادار به مصرف بیشتر دارو می كند.هرچه مقدار دارو بیشتر می شود درد شدیدتر می گردد، اما این قضیه برای کسانی است که داروهای موقت و شیمیائی مصرف می کنند، اما کسانی که داروهای گیاهی موثر مصرف می کنند از ابتلای دوباره به این بیماری در امانند.
7- طبق یك مطالعه در یكی از دانشگاه های انگلیس بر روی افرادی كه از گل گاوزبان استفاده كردند مشخص شد كه آنها به طور متوسط 24درصد كمتر از افرادی كه از این گیاه استفاده نكردند دچار حملات میگرنی شدند و استفراغ آنها نیز- بدون هیچ گونه عوارض جانبی- كاهش پیدا كرد.
8ـ دارویی كه به طور معمول توسط پزشكان تجویز می شود آرگوتامین است كه می تواند اعتیادآور باشد و نباید بیشتر از 2 روز در هفته مصرف شود. داروی دیگر سوماتریپ تان (IMITREN) كه برای حمله های میگرنی شدید استفاده می شود كه باعث بالا بردن سروتونین در مغز می شود. طبق مطالعات كلینیكی 82 درصد افرادی كه از این دارو استفاده می كنند در طول 2 ساعت وضعیت بهتری پیدا می كنند اما درمان کامل پیدا نمی کنند.
این دارو به صورت تزریقی مصرف شده و دارای عوارض جانبی گیجی، خواب آلودگی، بی قراری و نگرانی است كه برای همه افراد مناسب نیست زیرا باعث انقباض شریانی می شود. افرادی كه ناراحتی های قلبی دارند باید از مصرف این دارو خودداری كنند و همین طور ممكن است باعث بالا رفتن فشارخون شود و برای افرادی كه از فشارخون رنج می برند تجویز نمی شود.
لینک مطلب
شرح موضوع