چشمان شما عضو کوچکی از بدنتان هستند و هر کره چشم حدود 5/2 سانتیمتر قطر دارد. چشمها نقش مهمی در زندگی شما دارند . به کمک آنها شکل ، رنگ و حرکات اجسام را می بینید، از خطرهای احتمالی آگاهی می یابید و توسط آنها می آموزید و جستجو می کنید.
در اینجا به نحوه عملکرد قسمتهای مختلف چشم و هماهنگی آنها جهت دیدن بیشتر آشنا می شوید. هر قسمت نقش عمده ای را برای عملکرد سالم چشمها بر عهده دارد.
پلک بالا و پایین، کره چشم (اربیت - Orbit) شما را در برابر اجسام خارجی و نورهای زننده محافظت می کنند . پلکهای شما به طور غیر ارادی به هم می خورند (پلک زدن - Blink) و باعث محافظت از چشم شما می شوند . البته به طور ارادی نیز می توانید پلک بزنید.
در هر بار پلک زدن مقدار کمی از مایع اشک از غدد کنار هر چشم بیرون ریخته می شود . این مایع لزج ، میکروبها ، گرد و خاک ، مژه و سایر اجسام خارجی را از روی کره چشم دور می کند و باعث می شود که چشم شما خشک نشود.
جلوی چشم از سه قسمت تشکیل شده است :
• صلبیه : قسمت سفید و محکم چشم شماست که همانند یک پوشش چرمی باعث نگهداری حالت کروی چشم شده و اجزای ظریف درونی را محافظت می کند.
• مردمک : ناحیه سیاه و مرکزی چشم شما ست و از سوراخ آن نور به درون نفوذ می کند.
• عنبیه : قسمت رنگی چشم شماست که از یک حلقه عضلانی تشکیل شده و قابلیت انقباض و انبساط دارد و در شرایط مختلف نوری باعث کنترل نور ورودی از مردمک به داخل کره چشم می شود .
یک لایه سفید شفاف به نام ملتحمه روی صلبیه را پوشانده است . عروق خونی که گاهی اوقات روی قسمت سفید چشم خود می بینید از داخل ملتحمه عبور می کنند.
در نمای جانبی قسمتهای دیگری از چشم هستند که به شما در دیدن کمک می کنند:
• قرنیه : یک گنبد محافظتی از بافت شفاف که در جلوی کرده چشم قرار گرفته است. عملکرد آن به عنوان یک قطعه محدب، کمک به شکست نور قبل از رسیدن به عدسی می باشد.
• عدسی : عدسیها نیز ساختمانهایی شفاف هستند و باعث شفافیت و تنظیم نورساطع شده از جسم می شوند .
• زجاجیه : زجاجیه از پشت عدسی تا قسمت عقبی کره چشم را پوشانده است. این قسمت از یک ماده ژله مانند تشکیل شده و نور را از خود عبور می دهد . همچنین باعث پایداری شکل کره چشم می شود .
در عقب کره چشم نیز ساختمانهایی وجود دارند که باعث تشکیل تصویر و انتقال آن به مغز می شوند:
• شبکیه : لایه نازکی است که قسمت داخلی و پشتی کره چشم را پوشانده است . شبکیه شما از میلیونها سلول حساس به نور و سلولهای عصبی تشکیل شده و تصاویر ایجاد شده توسط قرنیه و عدسی را دریافت می کند . وقتی نور به آن می تابد باعص تحریک الکتریکی شده و این تحریک به عصب بینایی منتقل می گردد.
• عصب بینایی : اطلاعات گرفته شده از شبکیه را توسط رشته های عصبی به مغز منتقل می کند.
6 عضله که به صلبیه متصل شده اند (5 عدد از آنها در تصویر مشخص است) ، به شما در تعقیب اشیا بدون حرکت دادن سر کمک می کنند . این عضلات چشمی به تنهایی یا با کمک یکدیگر باعث حرکت کره چشم شما به راست ، چپ ، بالا و پایین می شوند . مغز حرکت کرات چشم را هماهنگ کرده و شما می توانید یک شی را با نگاه دنبال کنید.